Роден на 4 октомври 1895 година, во Баку, од татко Германец и мајка Русинка, Рихард Зорге се преселил во Германија со своето семејство на тригодишна возраст. За време на Првата светска војна бил ранет во ногата, поради што куцал, но и кај него се создал огромен презир кон војувањето.

Додека закрепнувал во болница во Берлин, тој ја сфатил вистинската цел на војната, што го навело да заклучи дека социјализмот бил клучниот одговор на сите случувања. Така, тој ѝ се приклучил на Комунистичката партија на Германија во 1919 година, но неговите политички активности на крајот ѝ го привлекле вниманието на полицијата и во 1924 година морал да побегне во Москва. Таму почнал да работи во Коминтерната пред трајно да ѝ се приклучи на Централната разузнавачка агенција на Советскиот Сојуз.

Како дел од подготовките за мисијата што требало да ја изврши на Далечниот Исток, својата прва разузнавачка работа ја реализирал во Франкфурт, Обединетото Кралство и во Скандинавија со цел ширење на болшевичката револуција надвор од границите на Советскиот Сојуз. Но, она што Зорге тогаш не можел да го замисли е дека за неколку години овие млади комунисти ќе треба да се борат за контрола на улиците на германските градови против членовите на нацистичката секција за напади.

Акредитиран како кинески дописник на социолошко списание од Берлин, во 1930 година Зорге бил распореден во Шангај, каде што стапил во контакт со најконзервативните кругови на германската заедница. Тој ја запознал и Урсула Кучински, советска агентка од германска националност, која ќе му стане љубовница.

За време на неговиот престој во Шангај, тој бил сведок на многубројни инциденти предизвикани од јапонскиот империјализам, вклучувајќи ја и инвазијата на Манџурија и последователното создавање на марионетската држава Манчукуо. Во тој момент Јапонија станала директна закана за Советскиот Сојуз.

Развратниот живот не предизвикува сомнежи

Враќајќи се во Германија, каде што Адолф Хитлер веќе бил на власт, Зорге се приклучил на Националсоцијалистичката партија. Набргу потоа, Зорге бил испратен во Јапонија.

Дејствувајќи како нацист, успеал да влезе во круговите на германската амбасада во Токио и да се спријатели со воениот аташе Еуген Ото, со чија сопруга тајно се среќавал цели шест години додека одржувал паралелна врска со Јапонката Ханако Иши.

Ото искрено го ценел знаењето на Зорге за јапонските работи и го направил негов доверлив советник. На својата нова позиција, Зорге имал неограничен пристап до доверливи информации, па дури и ги пишувал извештаите што Ото ги испраќал до германската висока команда во Берлин.

Изворот на информации на Зорге во Јапонија бил Озаки Хоцуми, угледен дописник и симпатизер на комунизмот. За возврат, Озаки извесно време работел како советник на владата на премиерот Коное Фумимаро и одржувал блиски односи со членовите на кабинетот, што му овозможило пристап до доверливите информации што му ги пренел на Зорге.

Животот на Зорге како шпион бил прилично нетипичен. Бил тежок алкохоличар и женкар. Често бил гледан како шета низ улиците на Токио со мотор или оди од бар до бар со новинари или со некоја од неговите љубовници. Со таквиот став тој ги отфрлил сите можни сомнежи за неговата активност како таен агент, дозволувајќи му да работи непречено седум години.

Неговиот дом се наоѓал на неколку блока од канцелариите на јапонската полиција задолжена за контрола на политичките групи. Работејќи на овој начин, тој можел да испраќа витални информации до Кремљ.

Пресврт

Зорге му пренел на Кремљ дека Германија не само што ќе го прекрши пактот за ненапаѓање со Москва, туку планира и да го нападне Советскиот Сојуз на 20 јуни 1941 година. Сталин не му верувал, дури и го исмејувал: „Како може да му верувам на перверзник кој организира јавни оргии во Јапонија?“ Но, Зорге бил во право. Германскиот напад, познат како операција Барбароса, започнал на 22 јуни 1941 година.

Иако бил игнориран, тој продолжил да испраќа предупредувања до Москва. Последното предупредување пристигнало еден ден пред инвазијата. Овој напад бил катастрофален за збунетиот Сталин, кој станал нервозен: дали Јапонија има намера да го прекрши пактот за ненапаѓање што го потпиша со Советскиот Сојуз во мај истата година.

На 14 септември 1941 година Зорге испратил клучна порака до Москва за иднината на Втората светска војна: „Јапонија нема да го нападне Советскиот Сојуз доколку Германците не успеат да ја освојат Москва“.

Со оваа информација, Сталин наредил да се префрлат половина од војниците стационирани во Сибир за одбрана на главниот град. Но, Зорге набрзо бил откриен бидејќи мрежата на шпиони што тој ја водел била случајно разоткриена од јапонската воена полиција. За време на рација во потрага по комунисти, некој поврзан со сликарот Јотоку Мијаги, кој бил дел од мрежата, бил фатен. Мијаги бил уапсен, мачен и принуден да ги признае имињата на сите шпиони.

Зорге бил уапсен на 18 октомври 1941 година во својот дом. Му било судено и бил осуден на смрт. Сепак, пред неговото погубување, јапонската влада во неколку наврати се обидела да го замени за јапонски затвореници кои ги држел Советскиот Сојуз. Москва решително одбивала и не признавала дека го познава овој агент.

Зорге бил обесен на 7 ноември 1944 година и погребан во масовна гробница на гробиштата на затворот Сугамо во Токио. На барање на неговата јапонска љубовница, посмртните останки потоа биле преместени на гробиштата Тама, западно од Токио, каде што се до ден-денес.

Извор: National Geographic
Фото: Wikipedia