Пандемијата на коронавирусот е тешка за луѓето низ целиот свет. Но лицата со попреченост, кои и претходно се соочуваа со предизвици, сега мора да надминуваат уште повеќе проблеми од другите. Милагрос Костабел е слепа цел живот. За „Хафингтон пост“ објаснува како живее во текот на пандемијата, кога допирот и физичката близина се нешта што се забрануваат, а нејзе ѝ се потребни.


 - Преминувањето на улицата за мене отсекогаш било одисеја. Целосно сум слепа од раѓање, така што само звуците на автомобилите ми овозможуваат да се снајдам во оваа ситуација. Но со пандемијата на коронавирусот и недостигот на акустични семафори во Колонија, Уругвај, каде што живеам, оваа задача ми станува навистина сложена.

Неодамна шетав по тротоарот следејќи еден ѕид како начин да ме спречи да излезам на улица. Мојот бел стап допре скали кои ме одведоа на улицата, а потоа непознат човек ме зграби и ме однесе, буквално трчајќи на друга страна.

Ова би можело да биде шокантно за некои. Но сосема е нормално за мене луѓето да се обидат да ми помогнат без да ме прашаат дали навистина ми треба помош. Во некои случаи ме прашуваат, но не ме слушаат, како мојот одговор да не е нешто што се очекува.

За мене, личниот простор - нешто што кај повеќето луѓе често се подразбира - е концепт кој е заматен. И сега, среде пандемијата на вирусот кој се шири со близина и физички контакт, непочитувањето на мојот личен простор го зголемува ризикот од заразување.

Моите проблеми со помошта наметната од страна на непознати лица се нешто со што се борам откако се сеќавам. Додека бев дете, дозволував да ми помогнат на кој било начин. Не ми беше грижа дали непознати луѓе ќе ме турнат или ќе се обидат да ми помогнат на начин кој го сметаат за исправен, без притоа да ме прашаат дали таа помош навистина ми е потребна. Отсекогаш бев личност што зборува сама за себе и ги брани своите потреби и состојби, но во овие случаи молчењето се чинеше полесно.

Сум се родила во 26-тата недела и сум морала да поминам месеци во инкубатор за да ми го спасат животот - кислородот кој го користеле ми го спасил животот, но затоа неповратно ми ја оштетил мрежницата на очите. Иако нештата навистина можеле да бидат многу полоши, оштетувањето на видот е единствената последица од таа ситуација.

Родителите од мали нозе ме потсетуваа да бидам независна и да правам сè за себе. Кога одев во основно училиште, бидејќи немаше државна поддршка, мајка ми мораше да ја научи Брајовата азбука - систем за читање и пишување за слепи. Таа секој ден мораше да ги препишува сите работи што ги пишував за моите наставници да може да ги читаат.

Недостигот на државна поддршка, заедно со фактот дека бев едно од ретките слепи лица во мојата област, ми ја отежнуваше комуникацијата со луѓето. Недостигот на свесност значеше дека многу малку луѓе знаат за што се способни слепите луѓе, што во многу случаи доведуваше до ситуации како онаа што ја споменав на почетокот. Мојата неподготвеност, барем на почетокот, да ги коригирам луѓето кога се случуваа такви работи беше вкоренета во стравот да не ги повредам или навредам луѓето.

Точно се сеќавам на моментот кога тоа почна да се менува. Бев пред ново средно училиште и се подготвував да тргнам на час. Тоа беше еден од првите денови, па иако не го знаев целиот објект, знаев како да стигнам до местото каде што ќе ги запознам соучениците. Речиси без предупредување почувствував како непознат човек ме фаќа за рамото, обидувајќи се да ме однесе некаде.

„Не така!“ Вресокот на мојата мајка, која била во автомобилот и сè гледала, ме изненади. Знаев дека тоа не е во ред, но до тој момент искрено се плашев дека доколку поставам граници, никој нема да сака да ми помогне кога навистина ќе ми биде потребно.

Тој страв делумно го всади и самото општество. Генерализациите кои сè уште се прават за луѓето со попреченост ме натераа да верувам дека луѓето ќе имаат лош впечаток за мене и за другите лица со попреченост доколку одбијам помош или објаснам како навистина сакам да ми се помогне. Тој момент, кога мојата мајка се умори од овие ситуации, ме принуди да ѝ објаснам на личноста која се обидуваше да ми помогне како навистина сакам да ми се помогне.

Тоа ми го промени животот бидејќи освен што добив помош каква што сакав, можев да преземам контрола над работите и начините на кои луѓето комуницираа со мене. Од тој ден повеќе не беше толку тешко да се одбие помош или неоснована помош бидејќи сум независна личност која е способна самостојно да донесува одлуки.

Секоја помош што ми се нуди не е одбиена. Како личност со оштетен вид ги знам своите ограничувања и знам дека постојат разни ситуации во кои несебичната помош од непознати не само што е неопходна, туку е и добредојдена и ценета. Од купување во голема продавница до наоѓање на патот кога ќе се изгубам, помошта што ја добивам од луѓето кои не ги знам ми овозможува безбедно движење.

Меѓутоа, постои голема разлика помеѓу помагањето и зафаќањето нечиј простор или игнорирањето на нечии потреби и желби. Кога личност без попреченост би била фатена онака како што бев фатена јас тој ден на пешачкиот премин, тоа би било неприфатливо. Но кога тоа ми се случува мене, ситуацијата се смета за сосема нормална. Тоа што имам оштетен вид и што понекогаш ми е потребна помош не значи дека сум беспомошна.

Тој ден на улицата многу работи можеа да се направат различно. За почеток, личноста која се обидуваше да ми помогне не застана да праша дали таа помош навистина ми е потребна и дали навистина сакам да ја поминам таа улица. Луѓето забораваат дека можам да зборувам за себе бидејќи претпоставуваат дека сум целосно неспособна затоа што сум слепа. Сè уште слушам и сè уште можам да зборувам.

Фактот дека оваа личност претпоставила, како и многу други, дека со оглед на тоа што имам попреченост не сум во состојба да работам други работи самостојно, покажува дека постојат луѓе на кои им е тешко да ја одделат мојата попреченост од мене како човек.

Сега кога сме среде пандемија предизвикана од вирус кој коси животи низ светот, овој проблем повеќе не е само личен. Начинот на кој луѓето комуницираат со мене и со другите луѓе може да биде разлика помеѓу живот и смрт. Дури и со мерките за претпазливост поради вирусот сфатив дека луѓето, без разлика дали е во затворен или отворен простор, и понатаму ќе ми приоѓаат, игнорирајќи ги мерките за растојание, ставајќи се себе, како и мене на ризик.

И тогаш на пешачкиот премин сфатив дека одбивањето и објаснувањето на моите потреби не само што е чин за заштита на моето тело, моите желби и мојата способност да дејствувам индивидуално, туку е и начин да покажам дека и моето здравје е важно. Сега кога излегувам на улица мора да преземам многу повеќе мерки за претпазливост и излегувам многу поретко од порано. На пример, многу ми е тешко да ги следам мерките за физичко растојание.

Фактот дека не ги гледам луѓето, особено кога не разговараат и не прават бучава, прави да не можам да проценам колку се блиску или далеку од мене, но и не ги гледам знаците за одржување растојание на подот доколку не сум со придружник, а тоа е многу комплицирано и стресно за мене.

Фактот дека вирусот се шири со физички контакт исто така е голем проблем бидејќи едно од сетилата што ги користам за интеракција со просторот околу мене е токму допирот. И кога некој ми нуди помош бидејќи не знам дали носи маска.

Денес, повеќе од кога било, е потребно лицата со попреченост да имаат слобода над своите тела и одлуки. Еднаш и засекогаш, време е да бидеме почитувани, не само како лица со попреченост, туку и како луѓе.“

Автор: Милагрос Костабел
Извор: huffpost.com