НАСА неодамна демонстрира како технологијата базирана на вештачка интелигенција може да им помогне на сателитите во орбитата да направат поточни научни податоци. Првпат оваа технологија му овозможи на сателит за набљудување на Земјата да гледа напред по својата орбита, брзо да ги обработува и анализира сликите со помош на вградена вештачка интелигенција и да одреди во која насока да го насочи инструментот. Целиот процес траеше помалку од 90 секунди и без никаква човечка интервенција.

Концептот наречен „Динамичко таргетирање“ е во развој повеќе од десет години во Лабораторијата за млазен погон на НАСА во Јужна Калифорнија. Првиот тест во реални услови беше спроведен кон средината на јули на комерцијален сателит. Целта беше да се покаже како оваа технологија може да го подобри снимањето на Земјата од вселената, со избегнување облаци и независно пребарување на краткотрајни феномени како што се шумски пожари, вулкански ерупции или ретки бури.

- Идејата е сателитот да се однесува повеќе како човек: наместо само да ги „гледа“ податоците, тој размислува за тоа што значат тие податоци и како да реагира. Кога човекот ќе види слика од дрвја што горат, знае дека веројатно е пожар, а не само црвено-портокалови пиксели. Се обидуваме да му овозможиме на сателитот да каже: „Тоа е пожар“, а потоа да ги насочи сензорите директно кон него - вели Стив Чиен, водечки истражувач на проектот и експерт за вештачка интелигенција во Лабораторијата.

Избегнување на облакот за покорисни податоци

Во првата фаза од тестирањето, динамичкото таргетирање не се фокусираше на препознавање на специфични феномени како што се пожарите. Наместо тоа, целта беше да се избегне сеприсутниот феномен - облаците.

Повеќето инструменти на сателитите во орбитата едноставно гледаат право надолу. Но, со оптички сензори, облаците можат да ја затскријат површината на Земјата до две третини од времето. Динамичкото таргетирање има можност да гледа напред до 500 километри и да разликува облаци од ведро небо. Ако видливоста е добра, сателитот ќе ја фотографира површината: ако се присутни облаци, снимањето се откажува за да се зачуваат меморијата и ресурсите за покорисни цели.

Како функционира динамичкото таргетирање

Сателитот е дизајниран и управуван од „Оупен космос“ и носи комерцијален уред за процесор со вештачка интелигенција развиен од „Уботика“. Уште во 2022 година слични алгоритми беа тестирани на Меѓународната вселенска станица, со успешни резултати што покажуваат дека вештачката интелигенција може ефикасно да анализира слики и во орбитата.

Бидејќи сателитот нема посебен сензор за „претходен поглед“, тој се навалува за 40-50 степени, така што камерата, која гледа и во видливиот и во блискиот инфрацрвен спектар, може да снима напред. Потоа, напреден алгоритам обучен да препознава облаци ги анализира снимките, а софтверот за планирање активности одлучува дали и каде да го насочи сензорот. Ако небото е ведро, сателитот се враќа во директната позиција за набљудување и ја снима Земјата.

Сето ова се случува за 60 до 90 секунди додека сателитот се движи низ орбитата со брзина од речиси 27.000 км/ч.

По потврдувањето дека системот може успешно да ги избегне облаците, следниот чекор е да се „ловат“ бури и други временски феномени. Ќе се тестира и откривање на термички аномалии како што се пожари и вулкански ерупции. Тимот развил специфични алгоритми за секоја од овие апликации.

Динамичкото таргетирање би можело да се користи дури и на вселенски летала што го истражуваат Сончевиот Систем.

На Земјата, приспособувањето на динамичкото таргетирање за работа со радар би можело да овозможи проучување на екстремни зимски бури наречени длабоки конвективни ледени бури. Ова се ретки и краткотрајни феномени што постојните технологии не можат добро да ги снимат. Специјализираните алгоритми би ги препознавале овие облаци, а потоа радарот на сателитот континуирано би ја „следел“ бурата додека минува, собирајќи вредни податоци шест до осум минути.

Исто така, постојат визии во кои повеќе сателити би споделувале податоци: водечкиот сателит ги анализира сликите и брзо ги испраќа резултатите до следниот во низата, кој потоа е насочен кон специфични феномени. Овој принцип би можел да се прошири на цели констелации од десетици сателити. Тестирањето на тој пристап, наречено Федеративно автономно мерење, ќе започне подоцна оваа година, објави НАСА.

Извор: benchmark.rs

Фото: Freepik