По настанувањето на првата теорија за ексцитониумот пред речиси 50 години, физичарите конечно успеаја да пронајдат докази за постоењето на ваков облик на материја.

Ексцитониумот го чинат честички наречени ексцитони, кои се составени од одбегнати електрони и од празнините што ги оставаат зад себе. Терминот „ексцитониум“ во 1960 година го вовел теоретскиот физичар Берт Халперин од Универзитетот „Харвард“, а оттогаш физичарите се обидуваат да го докажат неговото постоење.

Во најновите експерименти истражувачите имале можност да ги набљудуваат овој вид материја и нејзината фаза на прекурзори, што се смета за непобитен доказ за постоење на ваков вид материја.

Кога електронот ќе отскокне и зад себе ќе остави празнина, таа се однесува како честичка затоа што има позитивен полнеж. Поради тоа, почнува да привлекува други електрони, спарувајќи ги во композитни честички, познати како бозони или ексцитони.

Тимот од Инженерскиот факултет при Универзитетот во Илиноис ги проучувал кристалите без примеси во преодниот метал дихалкогенид титаниум диселенеид (1T- TiSe2).

Истражувачите успеале да добијат исти резултати во текот на проучувањето на петте типа кристали со различна калавост (образец на кршливост).

Како што наведува „Дејли мејл“, за да пронајдат нов облик на материја, научниците развиле нова техника наречена „М-ЕЕЛС спектроскопија“, која е почувствителна на ексцитација од другите научни методи.

Спектрометарот понатаму се поврзува со гониометар за да може прецизно да се измери моментот на импулс на електронот, што им овозможи на научниците првпат да можат да ја измерат ексцитацијата на честичките.

Како што се наведува, научниот тим успеал да го забележи и прекурзорот на ексцитацијата – фазата на мек плазмон до која се доаѓа кога материјата ќе се приближи кон критичната температура.

„Теоретичарите со децении дискутираат дали се работи за изолатор, совршен спроводник или супертечност, а аргументите се прилично сигурни за сите страни“, вели физичарот Питер Абамонте.

„Бевме во лабораторијата кога професорот ни објасни дека само што сме измериле нешто што никому досега не му успеало: мек плазмон. Овој проект ми овозможи единствено и интересно искуство со М-ЕЕЛС техниката и ме мотивира за понатамошно проучување на металот TiSe2“, истакна еден од колегите на Абамонте.

Ова ново откритие би требало да даде одговор на многу прашања од областа на квантната физика.