Вежбање во сала, масажи, хобија за зајакнување на расположението. Не е тајна дека благосостојбата на една личност може да чини многу. Но, не е баш така во Шведска, каде што многу работодавци на своите вработени им нудат таканаречен додаток за благосостојба: до 400 евра годишно за да ги потрошат на однапред одобрени активности.

Првпат воведен во 1988 година, овој додаток може да се користи за многу активности: од јавање коњи до програми за откажување од пушењето. Но, овој додаток е само врвот на ледениот брег на благосостојбата на работното место во Шведска. Всушност, кога станува збор за идеални земји за вработување, Шведска е таа што го поставува темпото.

Можеби најпозната од сите практики на работното место во Шведска е традицијата на фика (збор кој потекнува од шведскиот збор за кафе), која вклучува излегување од канцеларијата и пиење кафе и јадење колачи со колегите. За разлика од другите земји, каде што трчањето со кафето в рака е често, во Шведска фокусот е ставен на колективната пауза.

- Не смее да се зборува за работата затоа што станува збор за пауза од работа - вели Лота Хенрисон, шефица на одделот за човечки ресурси во „Ватенфал Шведска“, државна енергетска компанија.

Ова е време кога колегите можат да се запознаат и да се опуштат. За време на пандемијата, наместо одење и пиење кафе, Швеѓаните имале фика на „Мајкрософт тимс“.

Многумина се свесни за важноста на дружењето.

- Знаеме дека треба да извршуваме задачи заедно и да бидеме пријатели, или барем дружељубиви, за да одржуваме позитивна култура на работното место - вели еден од вработените.

Паузите за фика траат само 15-20 минути и секој е свесен за времето.

Веб-страницата на туристичкиот одбор на земјата тврди дека фика е толку вкоренета во шведската психа, што некои компании додаваат клаузула во договорите во која се наведува дека вработените имаат право на паузи за фика. Постојат докази дека правењето редовни паузи е клучно за зголемување на продуктивноста; иако само 1 отсто од шведските вработени работат прекувремено, тие не се помалку продуктивни од оние во другите земји, според Организацијата за економска соработка и развој (ОЕЦД).

Значајно е и тоа што нема прекувремена работа. Швеѓаните ја ценат рамнотежата помеѓу работата и животот и, освен ако работата не го бара тоа, нема да дозволат професионалните обврски да навлезат во нивниот личен живот. Повеќето работодавци нудат и флексибилни работни часови.

- Ние се фокусираме на она што треба да се испорача, а не само на тоа колку време е потребно. Можеби денес ќе работите малку подолго, а утре пократко, но работата е завршена - вели Ханс Селандер, шеф во шведска транспортна администрација.

Изненадување е и тоа што Швеѓаните се прилично дарежливи кога станува збор за годишните одмори: минималното право на годишен одмор за вработените со полно работно време е 25 дена во годината, плус 9 дополнителни државни празници. Освен тоа, имате законско право да си земете четири недели по ред.

Дополнителен акцент е ставен на важноста на рамнотежата помеѓу работата и животот преку прогресивни политики за родителско отсуство: во 1974 година Шведска стана првата земја во светот што го укина родителското отсуство специфично за полот и во моментов нуди вкупно 480 дена платено родителско отсуство кога ќе се роди или посвои дете – речиси две години. И двајцата родители имаат право на отсуство од 240 дена, а 90 дена се резервирани како минимум за секој родител.

Но, не е сѐ така утописки. Шведска нема минимална плата што ја задолжува владата и многу од атрактивните бенефиции за вработување, како што е велнес-додатокот, не важат за оние што работат на привремени позиции или со краткорочни договори. Дури и оние што се квалификуваат не секогаш го користат додатокот.

Се чини дека шведскиот пристап не секогаш е добро спроведлив во други земји. И додека дел од она што ја прави работата во Шведска толку привлечна е заведено во законот, голем дел од тоа лежи во поттикнувањето на силните работни односи, вистинската желба за задоволство од работата - и признавањето дека вработените имаат живот надвор од канцеларијата. Шведските работни места изгледаат примамливи затоа што „не треба да живеете само за да работите“.

Извор: The Guardian
Фото: Freepik