Човечкото око може физички да перципира милиони бои. Но луѓето не ги препознаваат овие бои на ист начин.

Некои луѓе не можат да ги видат разликите во боите поради отсуство на клетките во мрежницата кои се чувствителни на високи нивоа на светлина. Но дистрибуцијата и густината на овие клетки се разликуваат кај луѓето со нормален вид, што нè тера да ја доживееме истата боја на малку поинакви начини.

Перцепцијата на боите всушност е повеќе за тоа како нашиот мозок ги толкува боите за да создаде нешто значајно. Перцепцијата на бојата главно се јавува во нашите глави и е субјективна и зависи од лично искуство.

Земете ги, на пример, луѓето со синестезија, кои можат да доживеат перцепција на бојата со букви и броеви. Синестезијата често се опишува како спојување на сетилата, така што личноста може да види звуци или да ги слуша боите. Но и боите што ги слушаат можат да се разликуваат.

Иако квадратите се со иста боја, нашиот мозок ги толкува како различни.

Уште еден пример е класичната илустрација на Алдерсон. Тука, иако двата означени квадрати се со иста боја, нашиот мозок не ги перципира на ист начин.

Уште од денот на раѓањето научивме да ги категоризираме објектите, боите, емоциите и сè што е значајно, користејќи го јазикот. И иако нашите очи можат да доживеат илјадници бои, начинот на кој комуницираме за боите и начинот на кој ги користиме боите во нашиот секојдневен живот покажува дека треба да ја распоредиме оваа огромна сорта во препознатливи, значајни категории.

Различните јазици и културни групи исто така го распоредуваат спектарот на бои на различни јазици. Некои јазици, како дани, кој се зборува во Папуа Нова Гвинеја и Баса, имаат само два термина - темно и светло. Темното грубо се преведува како ладно, а светлото како топло, па така боите како црна, сина и зелена се сметаат за ладни бои, додека посветлите бои како црвена, портокалова и жолта се сметаат за топли бои.

Ворлпири-луѓето што живеат во северната територија на Австралија немаат термин за зборот „боја“. За оваа, и други слични културни групи, она што ние го нарекуваме „боја“ е опишано со богат речник што се однесува на текстура, физичка сензација и функционална намена.

Повеќето од светските јазици имаат пет основни бои. Културите како Химба во Намибија и Беринмо во Папуа Нова Гвинеја имаат пет системи. Освен темна, светла и црвена, овие јазици типично имаат збор за жолта, и збор што означува и сина и зелена. Овие јазици немаат одделни зборови за зелена и сина, но користат еден збор што ги опишува двете бои - „груе“. Слично било и во јапонскиот и во кинескиот јазик иако денес овие јазици го користат оригиналниот термин за сино, а имаат посебен термин за зелено.

Рускиот, грчкиот, турскиот и многу други јазици имаат одделни зборови за сина - еден збор се однесува исклучиво за потемни нијанси, а друг за посветли нијанси.

Начинот на кој ги перципираме боите може да се промени во текот на нашиот животен век. Луѓето што зборуваат грчки и имаат две основни бои за опишување на светло и темносина, „гхалазио“ и „бле“ - се посколни кон перципирање на овие две бои како послични ако долго време живеат во Британија, каде што овие две бои се опишани на англиски јазик со ист основен термин: „blue“.

Причината за ова е долготрајната секојдневна изложеност на англискиот јазик, така што луѓето чиј мајчин е грчкиот почнуваат да ги толкуваат боите „гхалазио“ и „бле“ како дел од истата категорија на бои.